Ο καρχαρίας Γκόμπλιν: Ο «δαίμονας» των βυθών με τα φονικά σαγόνια

Ο καρχαρίας Γκόμπλιν είναι ένα από τα πιο παράξενα πλάσματα των θαλασσών, με εμφάνιση που μοιάζει βγαλμένη από ταινία επιστημονικής φαντασίας και ένα μοναδικό χαρακτηριστικό που τον κάνει πιο φονικό από πολλά άλλα είδη καρχαρία. Ο Γκόμπλιν ζει κρυμμένος στα μεγάλα βάθη, από τα 250 μέχρι και τα 900 μέτρα. Το σκοτεινό αυτό βασίλειο, γνωστό ως βενθοπελαγική ζώνη, φιλοξενεί οργανισμούς που αγωνίζονται να επιβιώσουν απέναντι σε αντίξοες συνθήκες και επιθετικούς θηρευτές.

Οι σιαγόνες-σφεντόνα

Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Scientific Reports αυτός ο παράξενος καρχαρίας διαθέτει ένα χαρακτηριστικό που θα μπορούσε να περιγραφεί ως υπερδύναμη: το στόμα του. Οι σιαγόνες του θεωρούνται οι ταχύτερες στον ωκεανό και μπορούν να εκτοξευτούν μπροστά σαν σφεντόνα, φτάνοντας σχεδόν το 10% του μήκους του σώματός του. Με αυτήν την τεχνική αρπάζει θηράματα που διαφορετικά θα του ξέφευγαν. Παρότι κινείται αργά στο νερό, το αιφνιδιαστικό άνοιγμα των σαγονιών του φτάνει ταχύτητες άνω των 3 μέτρων το δευτερόλεπτο, καθιστώντας έναν από τους πιο αποτελεσματικούς κυνηγούς.

Όπως διαβάζουμε στο iflscience, η μοναδική αυτή μέθοδος σύλληψης της τροφής καταγράφηκε για πρώτη φορά σε βίντεο το 2016, λύνοντας ένα μυστήριο που απασχολούσε τους επιστήμονες για περισσότερο από έναν αιώνα. Το φαινόμενο ονομάστηκε «slingshot feeding» και καταγράφηκε ως η ταχύτερη κίνηση σιαγόνων που έχει παρατηρηθεί σε οποιοδήποτε ψάρι. Επιπλέον, η απόσταση που καλύπτουν οι σιαγόνες του υπερβαίνει κατά πολύ εκείνη άλλων ειδών καρχαρία, γεγονός που τον καθιστά μοναδικό φαινόμενο στη θαλάσσια ζωή.

Το περίεργο ρύγχος 

Η ικανότητα αυτή δεν είναι το μόνο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό του. Το μακρύ ρύγχος του είναι γεμάτο με ειδικούς ηλεκτροϋποδοχείς, γνωστούς ως αμπούλες του Lorenzini. Οι δομές αυτές υπάρχουν και σε άλλους καρχαρίες, αλλά στον καρχαρία Γκόμπλιν είναι πολύ πιο πυκνές, κάτι που του προσφέρει εξαιρετική αίσθηση στο σκοτάδι. Με αυτόν τον τρόπο ανιχνεύει τα αδύναμα ηλεκτρικά σήματα που παράγουν οι καρδιακοί παλμοί ή η νευρική δραστηριότητα άλλων οργανισμών, εντοπίζοντας εύκολα τη λεία του ακόμη κι εκεί που η όραση δεν βοηθά.

Όταν βρει το θήραμα, οι διπλοί σύνδεσμοι στις αρθρώσεις των σαγονιών του επιτρέπουν μια εκρηκτική κίνηση προς τα εμπρός. Αξίζει να σημειωθεί πως, κατά την επαναφορά, οι σιαγόνες ανοίγουν και κλείνουν ξανά, χωρίς οι επιστήμονες να γνωρίζουν ακριβώς το γιατί. Σε κατάσταση ηρεμίας, οι σιαγόνες του βρίσκονται κρυμμένες κάτω από τα μάτια του, με αποτέλεσμα σε ορισμένες εικόνες να δείχνει σαν συνηθισμένος καρχαρίας και σε άλλες να μεταμορφώνεται σε τρομακτικό πλάσμα.

Ένας άκακος «δαίμονας» για τον άνθρωπο

Παρά την φοβερή του όψη και τις εντυπωσιακές του ικανότητες, ο καρχαρίας Γκόμπλιν δεν αποτελεί απειλή για τον άνθρωπο. Δεν έχουν καταγραφεί ποτέ θανατηφόρες επιθέσεις, κάτι που εξηγείται από το γεγονός ότι ζει αποκλειστικά σε μεγάλα βάθη, όπου η ανθρώπινη παρουσία είναι σπάνια. Έτσι, παρότι πρόκειται για έναν από τους πιο αλλόκοτους θηρευτές του πλανήτη, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας.